Phân chia di sản trong trường hợp có thêm người thừa kế mới
Hiện nay, có rất nhiều trường hợp sau khi những người thừa kế xong khi đã phân chia di sản thừa kế thì có người thừa kế mới xuất hiện. Vậy khi xảy ra trường hợp này, những người thừa kế còn lại phải phân chia lại di sản ban đầu hay xử lý trường hợp này như thế nào ?
Mục lục
1. Phân chia di sản thừa kế là gì ?
2. Điều kiện để phân chia di sản thừa kế
3. Trường hợp bị hạn chế phân chia di sản thừa kế ?
4. Khi xuất hiện người thừa kế mới, thì di sản đã phân chia được xử lý thế nào ?
1. Phân chia di sản thừa kế là gì
Phân chia di sản thừa kế là sự chuyển dịch tài sản theo di chúc hợp pháp từ người đã chết sang người còn sống hoặc sang tổ chức đang tồn tại hoặc chuyển dịch tài sản theo hàng thừa kế theo quy định của pháp luật. Theo đó, những người, tổ chức được hưởng di sản thừa kế thực hiện việc phân chia di sản thừa kế sau sự kiện cái chết của người để lại di sản diễn ra.
2. Điều kiện để phân chia di sản thừa kế
* Trường hợp phân chia di sản thừa kế theo di chúc hợp pháp, căn cứ vào nội dung di chúc người đã chết để lại, người, tổ chức hay những người thừa kế được hưởng phần di sản thừa kế tương ứng.
Đặc biệt, trong một số trường hợp, tồn tại một số người được hưởng phần di sản mà không phụ thuộc vào nội dung của di chúc. Theo đó, những người thừa kế này được quyền hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó. Theo khoản 1 Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015 các trường hợp này bao gồm:
– Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng của người đã chết;
– Con thành niên mà không có khả năng lao động của người đã chết.
Tuy nhiên, quy định này không được áp dụng đối với những người thừa kế đã từ chối nhận di sản trước thời điểm phân chia di sản theo quy định tại Điều 620 Luật Dân sự 2015. Hay họ thuộc trường hợp không được quyền được hưởng di sản theo quy định của pháp luật.
* Trường hợp phân chia di sản không có di chúc, căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 650 Bộ luật Dân sự 2015 thì những trường hợp được áp dụng hình thức thừa kế theo pháp luật:
“ a) Không có di chúc;
b) Di chúc không hợp pháp;
c) Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế;
d) Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản”.
Theo đó, chỉ khi người đã chết không để lại di chúc; di chúc đã được lập không có tính hợp pháp; những người thừa kế chết hay tổ chức được hưởng thừa kế không còn tồn tại vào thời điểm người lập di chúc chết; hay người được chỉ định làm người thừa kế không có quyền hưởng di sản, từ chối nhận di sản thì buộc phải áp dụng hình thức chia thừa kế theo pháp luật dù đã có di chúc để lại.
Đồng thời, di sản thừa kế còn được áp dụng chia thừa kế theo pháp luật khi:
– Di sản thừa kế không được định đoạt theo nội dung di chúc;
– Di sản thừa kế có liên quan đến phần di chúc không có hiệu lực;
– Di sản thừa kế có liên quan đến người được thừa kế theo di chúc nhưng họ không có quyền hưởng di sản, từ chối nhận di sản, chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; liên quan đến cơ quan, tổ chức được hưởng di sản theo di chúc, nhưng không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.
Lưu ý, để bảo đảm việc phân chia có sự công bằng, tránh nhiều rắc rối sau khi đã phân chia di sản thừa kế, trước khi chia di sản thừa kế, những người thừa kế cần xem xét đến vấn đề sử dụng một phần của di sản thừa kế để thanh toán các khoản nợ, thuế hay các nghĩa vụ thanh toán khác mà người chết chưa thực hiện hoặc chưa thực hiện xong. Theo đó, những người được hưởng di sản thừa kế cần kiểm tra thứ tự ưu tiên thanh toán đối với nghĩa vụ người chết chưa thực hiện xong theo Điều 658 Bộ luật Dân sự 2015 về thứ tự ưu tiên thanh toán:
“1. Chi phí hợp lý theo tập quán cho việc mai táng.
2. Tiền cấp dưỡng còn thiếu.
3. Chi phí cho việc bảo quản di sản.
4. Tiền trợ cấp cho người sống nương nhờ.
5. Tiền công lao động.
6. Tiền bồi thường thiệt hại.
7. Thuế và các khoản phải nộp khác vào ngân sách nhà nước.
8. Các khoản nợ khác đối với cá nhân, pháp nhân.
9. Tiền phạt.
3. Trường hợp bị hạn chế phân chia di sản thừa kế ?
Việc muốn bảo đảm một khoảng thời gian nhất định, rồi mới thực hiện việc phân chia di sản có thể áp dụng quy định về hạn chế phân chia di sản theo quy định tại Điều 661 Bộ luật Dân sự 2015:
– Nếu theo ý chí của người lập di chúc hay những thừa kế tự thoả thuận với nhau rằng sau khoảng thời gian nhất định mới thực hiện phân chia di sản thừa kế thì khi khoảng thời gian đó hết hạn, di sản thừa kế mới được phân chia.
– Trường hợp di sản thừa kế là tài sản chung của vợ chồng, nếu việc phân chia di sản thừa kế làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của người vợ còn sống (chồng chết) hay người chồng còn sống (vợ chết) hay gia đình của bên vợ hoặc chồng còn sống thì người còn sống có quyền yêu cầu Toà án xác định trước phần di sản thừa kế nhưng chưa chia di sản thừa trong một khoảng thời gian nhất định.
Tuy nhiên, pháp luật cũng quy định thời gian nhất định này không vượt quá 03 năm kể từ thời điểm mở thừa kế (thời điểm người để lại di sản chết). Khi hết thời hạn này, người còn sống vẫn chứng minh được việc chia di sản vẫn gây ảnh hưởng nghiêm trọng thì người đó có quyền yêu cầu Toà án gia hạn một lần nhưng không quá thời hạn 03 năm.
4. Khi xuất hiện người thừa kế mới thì di sản đã được phân chia được xử lý thế nào ?
Thực tế đã có nhiều trường hợp sau khi những người thừa kế đã phân chia di sản thừa kế xong, thì có người thừa kế mới xuất hiện. Trường hợp này, nếu người thừa kế mới có tài liệu chứng minh mình đủ tư cách chủ thể là người được hưởng hưởng di sản thừa kế, thì những người được hưởng di sản thừa kế đã phân chia di sản thừa kế phải thanh toán cho người thừa kế mới một khoản tiền tương ứng với phần di sản của người đó tại thời điểm chia di sản thừa kế. Khoản tiền đó tương ứng với tỷ lệ của phần di sản đã nhận theo quy định tại Điều 622 Bộ luật Dân sự 2015. Đồng thời, trường hợp những người thừa kế ban đầu và người thừa kế mới có thể thoả thuận khác so với quy định này nhưng phải đáp ứng quy định pháp luật để những người thừa kế mới và cũ vừa bảo đảm về quyền được hưởng di sản công bằng vừa có thể dễ dàng chia di sản thừa kế.
Trên đây là bài viết của Công ty Luật TNHH Duy Tín về vấn đề phân chia di sản trong trường hợp có thêm người thừa kế mới để bạn đọc tham khảo. Bài viết không nhằm tư vấn cho trường hợp vụ việc cụ thể nào, các quy định của pháp luật được dẫn chiếu trong bài viết đang có hiệu lực tại thời điểm đăng tải bài viết và có thể bị sửa đổi, bổ sung, thay thế tại thời điểm Quý khách đọc bài viết. Mọi vướng mắc hoặc có nhu cầu hỗ trợ các vấn đề pháp lý, vui lòng liên hệ: 0913.210.184 – 0966.902.665, hoặc gửi e-mail tới luatduytin@gmail.com để được hỗ trợ 24/24h.
Đỗ Phương Linh
